Netherlandish Proverbs (Dutch: Nederlandse Spreekwoorden; also called Flemish Proverbs, The Blue Cloak or The Topsy-Turvy World) is a 1559 oil-on-oak-panel painting by Pieter Bruegel the Elder that depicts a scene in which humans and, to a lesser extent, animals and objects, offer literal illustrations of Dutch-language proverbs and idioms.

—in Wikipedia

These are Dutch (and Flemish/Brabantish) proverbs, many from the late Middle Ages / 16th–17th centuries, some still current, others more archaic. I’ll give you clear English translations, with their idiomatic meaning so you don’t lose the metaphorical intent. That way it’s not just word-for-word but carries the sense.

---

Translations & Meanings

1. Aan de veren kent men de vogel – You know the bird by its feathers → People are recognized by their appearance/behavior.
2. Aan een been knagen – To gnaw on a bone → To work on something with difficulty / persistently.
3. Aan een oud dak moet je veel herstellen – An old roof needs much repairing → Old things (or people) require more care.
4. Achter het net vissen – To fish behind the net → To miss out / be too late.
5. Als de ene blinde de ander leidt, vallen ze beiden in de gracht – When one blind man leads another, both fall into the ditch → The misguided cannot guide the misguided.
6. Als het kalf verdronken is, dempt men de put – The well is covered only after the calf has drowned → Closing the stable door after the horse has bolted.
7. Bij de duivel te biecht gaan – To go to confession to the devil → To trust the untrustworthy.
8. Bij iemand in het krijt staan – To stand in someone’s chalk → To be indebted to someone.
9. Daar hangt de po uit – There hangs the peacock-feather (po) → Signs of arrogance or display are obvious.
10. Daar hangt de schaar uit – There hangs the scissors → Quarrel, danger of conflict.
11. Daar hangt het mes uit – There hangs the knife → Open hostility.
12. Daar staan klompen – There are clogs standing there → A rustic/unrefined household.
13. Daar steekt meer in dan een enkele panharing – There is more in it than a single pickled herring → There’s more to it than meets the eye.
14. Daar zijn de daken met vlaaien bedekt – The roofs there are covered with pies → A land of plenty (utopia).
15. Dat hangt als een schijthuis boven de gracht – That hangs like a privy over the canal → Something obvious and inescapable.
16. De beren zien dansen – To see bears dance → To be drunk / see illusions.
17. De bezem uitsteken – To stick out the broom → House-cleaning / especially spring-cleaning, also a sign of celebration.
18. De bijl naar de steel werpen – Throw the axe at the handle → To give up in despair.
19. De bok slepen – To drag the buck-goat → To be blamed / bear a scandal.
20. De cappe op den thuyn hangen – To hang one’s cloak on the hedge → To show your true position / be opportunistic.
21. De duivel op het kussen binden – To bind the devil to the pillow → To subject your enemy / subdue evil.
22. De een rokkent wat de ander spint – One weaves what the other spins → People depend on each other’s work.
23. De een scheert schapen, de ander varkens – One shears sheep, the other pigs → Some get all the profit, others little return.
24. De ene bedelaar ziet de ander niet graag voor de deur staan – One beggar dislikes seeing another at his door → Even the poor are jealous of rivals.
25. De ene pijl de andere nazenden – To send one arrow after another → Persistence / repeated effort.
26. De galg beschijten – To foul on the gallows → To defy authority to the bitter end.
27. De gekken krijgen de beste kaarten – The fools get the best cards → Fortune favors fools.
28. De grote vissen eten de kleine – The big fish eat the small → The powerful oppress the weak.
29. De haan en de vos hebben elkaar te gast – The cock and the fox feasting together → Unequal companions / hypocrisy.
30. De hennentaster – The hen-poker → A lecherous fellow / meddler in women’s affairs.
31. De hond in de pot vinden – To find the dog in the pot → To arrive too late (and the food is gone).
32. De kat de bel aanbinden – To tie the bell on the cat → To undertake a risky task no one dares.
33. De kruik gaat zolang te water tot zij berst – The jug goes to the well until it breaks → Constant risk leads to disaster eventually.
34. Den harinck braden om den roge oft kuyt – To roast a herring for the sake of the roe → Small effort in hopes of hidden gain.
35. De omgekeerde wereld – The world upside down → Everything topsy-turvy.
36. De ooievaar nakijken – To watch the stork → To be idle / daydream.
37. De reis is nog niet ten einde als men kerk en toren herkent – The journey is not over when you see the church and tower → Don’t relax before the end.
38. De rook kan het hangerijzer niet deren – The smoke cannot harm the hanging iron → Idle talk does no real damage.
39. De spindel valt in het vuur – The spindle falls into the fire → Work goes to ruin / lost effort.
40. De teerling is geworpen – The die is cast → A decisive step is taken.
41. De zeug loopt met de tap weg – The sow runs off with the tap → Disorder, everything goes wrong.
42. De zon niet in het water kunnen zien schijnen – Not to bear to see the sun shining in the water → To envy others their pleasure.
43. Die draghen dwater in deene hant ende in dander tfier, geloef hem niet, daer no hier – He who carries water in one hand and fire in the other, trust him neither here nor there → Beware of the double-faced.
44. Die zijn pap gemorst heeft kan niet alles weer oprapen – He who has spilled his porridge cannot pick it all up again → What’s done cannot be undone.
45. Door de mand vallen – To fall through the basket → To be exposed / unmasked.
46. Door het oog van de schaar trekken – To pull through the eye of the scissors → To escape narrowly.
47. Dune moets niet ute anders mans siden, eneghen breden rieme sniden – You must not cut a broad strap from another man’s hide → Don’t profit at another’s expense.
48. Een aal bij de staart hebben – To hold an eel by the tail → To attempt the impossible / slippery task.
49. Een deksel op zijn kop hebben – To have a lid on one’s head → To be foolish / strange.
50. Een ei in het nest laten – To leave an egg in the nest → To leave something unfinished / undone.
51. Een gat in het dak krijgen – To get a hole in the roof → To fall into ruin / poverty.
52. Een hark zonder steel – A rake without a handle → Useless person or tool.
53. Een kaars voor de duivel branden – To burn a candle for the devil → To flatter the wicked / serve evil.
54. Een morse muur is snel afgebroken – A rotten wall falls easily → Weakness is easily destroyed.
55. Een oogje in het zeil houden – To keep a little eye on the sail → To keep watch.
56. Een oorblazer – Ear-blower → Sycophant, whisperer, flatterer.
57. Een pilaarbijter – Pillar-biter → A hypocritical devout person.
58. Een schuimspaan zijn – To be a skimming spoon → A useless fellow, good for nothing.
59. Een stok in het wiel steken – To put a stick in the wheel → To hinder someone.
60. Elkaar bij de neus nemen – To take each other by the nose → To deceive each other.
61. Ergens de gek mee scheren – To shear the fool with it → To mock / ridicule.
62. Gode enen vlassenen baert maken – To make God a flaxen beard → To make a mockery of sacred things.
63. Hem roeckt niet wiens huys dat brant, als hi hem by de colen wermen mach – He cares not whose house is burning, as long as he can warm himself at the coals → Selfishness, profiting from others’ misfortune.

---

✅ That’s the full set!

Would you like me to organize these into a two-column table (Dutch proverb → English meaning), so they’re more convenient to consult or even export (for study/print)?

Yes, please.

Perfect — let’s sort these out! Many of the proverbs you listed are medieval/renaissance Dutch, preserved in collections like Erasmus’ Adagia and later emblem books. Some survived into modern Dutch and are still used daily; others have become archaic or only appear in literature.

Here’s the breakdown:

---

✅ Still Commonly Used in Modern Dutch

1. Aan de veren kent men de vogel – You know a bird by its feathers.
2. Achter het net vissen – To miss out.
3. Als de ene blinde de ander leidt, vallen ze beiden in de gracht – When the blind lead the blind, both fall in the ditch.
4. Als het kalf verdronken is, dempt men de put – Closing the stable door after the horse has bolted.
5. Bij iemand in het krijt staan – To be in someone’s debt.
6. Daar steekt meer in dan een enkele panharing – There’s more to it than meets the eye.
7. De bijl naar de steel werpen – To give up.
8. De een scheert schapen, de ander varkens – Some profit, others not.
9. De gekken krijgen de beste kaarten – Fortune favors fools.
10. De grote vissen eten de kleine – Big fish eat the little.
11. De hond in de pot vinden – Arrive too late (food’s gone).
12. De kat de bel aanbinden – To bell the cat (take the first risk).
13. De kruik gaat zolang te water tot zij berst – The pitcher goes to the well until it breaks.
14. De omgekeerde wereld – The world upside down.
15. De teerling is geworpen – The die is cast.
16. De zon niet in het water kunnen zien schijnen – Envy at others’ joy.
17. Die zijn pap gemorst heeft kan niet alles weer oprapen – What’s done is done.
18. Door de mand vallen – To be exposed.
19. Een oogje in het zeil houden – To keep an eye out.
20. Een stok in het wiel steken – To put a stick in the wheel = to obstruct.
21. Elkaar bij de neus nemen – To fool each other / to deceive.

---

⚖️ Semi-Obsolete (You’ll Still See Them, But Mostly in Literature or Older People’s Speech)

• De haan en de vos hebben elkaar te gast – Feasting with the enemy.
• De spindel valt in het vuur – Work goes to ruin.
• Een aal bij de staart hebben – Trying to hold an eel by the tail (i.e., impossible task).
• Een kaars voor de duivel branden – To serve both sides.
• Ergens de gek mee scheren – To make fun of someone.
• Gode enen vlassenen baert maken – Mocking the sacred.

---

🕰️ Archaic/Obsolete (Rarely Recognized Now Unless Studying Old Dutch Literature)

• Daar hangt de po/schaar/het mes uit – Signs of conflict or arrogance (not used anymore).
• Daar staan klompen – Rustic household (archaic).
• Daar zijn de daken met vlaaien bedekt – Land of plenty (utopian).
• Dat hangt als een schijthuis boven de gracht – Obvious as a privy over a canal (archaic).
• De beren zien dansen – To be drunk (lost in common speech).
• De cappe op den thuyn hangen – Opportunism (archaic phrase).
• De duivel op het kussen binden – Conquering evil (obsolete).
• De ene bedelaar ziet de ander niet graag voor de deur staan – Beggar’s envy (archaic).
• De galg beschijten – Defy the gallows (archaic).
• De ooievaar nakijken – Daydream idly (hardly used).
• De rook kan het hangerijzer niet deren – Words don’t hurt (archaic).
• De zeug loopt met de tap weg – Things falling into disorder (long obsolete).
• Dune moets niet ute anders mans siden, eneghen breden rieme sniden – Don’t cut leather from another man’s hide (Middle Dutch, now dead).
• Een deksel op zijn kop hebben – Foolish (archaic metaphor).
• Een gat in het dak krijgen – To fall in ruin (obsolete).
• Een hark zonder steel – Useless tool/person (archaic).
• Een morse muur is snel afgebroken – Weakness collapses easily (archaic).
• Een oorblazer / pilaarbijter / schuimspaan zijn – (All old 16th-century mockery terms).
• Hem roeckt niet wiens huys dat brant… – He warms at another man’s burning house (survives in literature).

---

📌 Summary:
Around 20–22 of these proverbs are still very much alive in Dutch today, especially the shorter, punchier ones (“Achter het net vissen,” “Door de mand vallen,” etc.). About 10–12 linger as semi-obsolete (you’ll understand them if you read old texts or older folks’ speech). And the rest are purely historical, mostly from Middle Dutch proverb collections.

---

Parlamento dos Outros

Secção dos provérbios
Subsecções:

• Provérbios portugueses
• Provérbios escoceses
• Provérbios holandeses
• Provérbios coligidos por Erasmo de Roterdão (1500-1536)

O Parlamento dos Outros é uma iteração de um projeto maior designado Mapas de Democracia.